Meditasyon ve Hipnoz, gevşemiş bir zihin durumuna ulaşma süreci açısından birbiriyle benzerlikler taşısa da terapötik etkileri ve alınan sonuçlar açısından aslında birbirinden farklıdır. Meditasyon zihni ve ruhu dinlendirmek, susturmak ve dingin bir duruma getirmek için kullanılırken, hipnoz zihni programlamak için kullanılır. Hem meditasyonda hem de hipnozda bir gevşeme durumu oluşturmak için benzer gevşeme teknikleri kullanılabilir ancak bundan sonraki süreç her ikisinde farklıdır. Hipnoz genellikle gevşemenin eşlik ettiği bir zihin durumu olsa da hipnotik zihin durumu oluşturmak gevşeme oluşturmak şart değildir. Kişi gevşeme olmadan da hipnotik zihin durumuna girebilir. Yani hipnozda gevşeme şart değildir.
Meditasyon, zihni sessizleştirmek suretiyle tüm endişe ve kaygıları serbest bırakarak boş bir zihin durumu oluşturmanıza yardımcı olur. Zihni ve bedeni şarj etmek, yenilemek, stres ve anksiyeteyi azaltmak konusunda çok yardımcı olur. Tüm bunları hipnozla da yapabilirsiniz ancak hipnozun bunların yanı sıra bilinçaltını yeniden programlamak gibi daha büyük bir amacı da vardır.
Hipnoz aslında her insanın gün içinde de birkaç kez girdiği çok doğal bir zihin durumudur. Bilinçaltı gerçek deneyimle hipnoz altındaki deneyimin arasındaki farkı ayırt edemez ve bilinçli farkındalığımızın ötesine geçmek suretiyle bilinçli zihnimizin ötesine erişerek bilinçaltı düzeyde pozitif değişimler yaratılabilmesine yardımcı olur. Bu değişim ancak kişinin kendi bilinçli zihniyle de istediği bir değişim olabilir. Hipnozda kişi kendinden geçmez. Yeterince zaman, sabır ve küçük bir çaba ile çoğu düşünce kalıplarımızın ve istenmeyen davranış kalıplarımızın üstesinden gelmek hipnozla gayet mümkündür. Bilinçaltımız etrafımızda olup biten her şeyi emen dev bir sünger gibidir. Düşüncelerimiz, deneyimlerimiz ve maruz kaldığımız görsel uyaranlar yeni bir gerçeklik oluşturarak inanç sistemimizin bir parçası haline gelir. Başka bir deyişle; “düşüncelerimiz, gerçekliğimizi yaratır”.
Öte yandan meditasyon, zihninizi bir süre kapatarak düşüncelerimizi sessizleştirmeye yardımcı olmak suretiyle pek çok açıdan bize yardımcı olabilecek çok güçlü bir araçtır. Yaratıcılık ve diğer zihinsel işlemler, rahat bir meditatif durumdayken zihnimize çok daha rahat bir şekilde akar. Meditasyon aynı zamanda yoğun bir tempoda yaşadığımız günümüz dünyasında çok güçlü bir rahatlama sunar.
Meditasyon mu, Hipnoz mu?
“Meditasyon mu yoksa Hipnoz mu bana iyi gelir” diye düşünüyor olabilirsiniz… Hangisini seçeceğinize karar vermeniz aslında neyi amaçladığınıza bağlı; Amacınız sadece zihninizi dinlendirmek ve zihninizi bir süre susturarak zihinsel ve ruhsal rahatlama sağlamak ise “meditasyon” zihniniz için minik bir tatil kaçamağı gibi çok mükemmel bir rahatlama sunar.
Eğer sigarayı bırakma veya kilo kaybı gibi, mücadele gerektiren bir sorununuzun üstesinden gelmeyi hedeflemişseniz, kendinizde bir davranış değişikliği yaratmayı hedeflemişseniz bu tür daha spesifik konularda “hipnoz” çok etkilidir. Hipnoz ayrıca korku ve fobileri aşmak için de çok harika ve çok nazik doğal bir süreçtir.
Hem hipnoz hem de meditasyonda, benzer gevşeme teknikleri kullanıldığı da olur. Ancak hipnozda, meditasyonda olduğu gibi bir gevşeme şart değildir. Hipnozda uygulanan indüksiyon metotları çok çeşitlidir ve kişiye hangi hipnoz tekniğinin uygulanması gerektiği, süjenin hipnozla etkileşim modeline göre değişiklik de gösterebilir. Yani hipnozda gevşeme oluşturmak şart değildir. Hipnoterapist, kişinin özelliklerine uygun bir teknikle kişiye değişimi yaratmak için ihtiyaç duyulan hipnotik zihin durumuna girebilmesi için rehberlik ettikten sonra kişinin sorununu aşabilmesi için bazı metaforlar ya da hipnotik dil kalıpları içeren telkinler ve terapi teknikleri kullanır.
Meditasyon ise zihni bir süre susturarak zihni ve ruhu dinlendirmek, şarj olmak, yenilenmek, stres ve anksiyeteyi azaltmak gibi amaçlarla kullanılabilir. Örneğin kedi fobisini gidermek için meditasyon yerine hipnoz daha doğru bir seçim olur. Bu arada “otohipnoz” (kendi kendine hipnoz) ile bir hipnoterapistin kişiye uyguladığı hipnozun birbiriyle bire bir aynı şeyler olmadığını da belirtmekte fayda var. Bu konuda daha geniş bilgi için Kendi Kendine Hipnoz makalesini de okuyabilirsiniz.
Çoğumuz hareketli asla sessiz olmayan bir dünyada yaşıyoruz. Sesleri bir şekilde sessizlik içeren boşlukları doldurmak için kullanma eğilimindeyizdir. Çünkü sessizlik bir çoğumuz için bir şekilde istenmeyen bir durumdur nedense… Mesela radyo, TV, müzik, günlük hayatın gürültüleri ve sesleri her an hayatımızın içindedir. Birçoğumuz sürekli olarak gürültüye maruz kalırız. Zihnimiz her an doludur ve birçoğumuz stres ve anksiyeteden muzdaripizdir. Televizyon, radyo, iPod ve bilgisayarlar arasında gidip gelen zihnimiz hep bir şeylerle meşguldür. Günümüzde sessizlik nedense çoğu insan için tercih edilmeyen bir haldir. Sonuç olarak her gün, her an stresli ve endişeli olan birçok insan vardır.
Meditasyon Kaygı ve Anksiyete Bozukluğuna İyi Gelir mi?
Hem meditasyon hem de hipnoz, stresi, panik ataklar ve anksiyeteyi yönetmek için size çok yardımcı olabilecek çok etkili iki disiplindir ancak tek başına bir çözüm yolu olarak görülmemelidir. Meditasyon, birçok yönden size yardımcı olabilecek harika bir tamamlayıcı “kendi kendine yardım” aracıdır. Gün içinde birazcık vaktinizi meditasyona ayırmak; nefesinizin ritmini izleyip nefesinize odaklanarak zihninizi sessizleştirmek, stres ve gerginliği bünyenizden uzaklaştırmak sizin için hayat değiştiren bir deneyim olabilir.
Eğer ulaşmak istediğiniz belirli bir hedefiniz varsa, kendinizde yaratmak istediğiniz spesifik bir değişim varsa ya da bir sorunu aşmak için sizi hedefinize ulaştıracak bilinçaltı programınızı değiştirmeye ihtiyacınız varsa, bu tür konularda da hipnoz çok etkili ve çok hızlı sonuç alınabilen bir yöntemdir. Meditasyonun da hipnozun da çok çeşitli ve farklı uygulamaları vardır. Bu yüzden her iki disiplin de daha detaylı ve geniş olarak ele alınabilir ancak bu makalede hedeflenen şey bu iki uygulamanın temel benzerlikleri ve farklılıkları hakkında bir fikir vermektir. Genel olarak meditasyon ve hipnozun benzer ve farklı yönlerini bu şekilde özetleyebiliriz.
Hipnoterapi veya Meditasyon MP3’leri Faydalı mı?
Gerçek anlamıyla meditasyonun aslında ne olduğuna yukarıda değinmiştik… Gerçek meditasyon ile “yönlendirilmiş meditasyonu” birbiriyle karıştırmamak lazım. Yönlendirilmiş meditasyonları, “hipnoz mp3’ü“ adı altında sunanlar da var. Bu noktada belirtmek gerekir ki Hipnoz veya hipnoterapi, Mp3 ile yapılmaz. Bire bir kişinin özelliğine göre, hipnoterapistin sizi gözlemleyerek eş zamanlı olarak uygulaması gereken bir yöntemdir.
Her kişinin “öğrenme modeli” farklıdır. Hipnoz, kişinin öğrenme modeli ile paralel bir teknikle uygulanmalıdır. Bazı hipnoterapistler her kişide aynı hipnoz tekniğini kullanarak hipnoz yapmaya çalışabilirler. Kişi hipnoza girmeyince de “sen hipnoza yatkın değilsin, hipnotize edilemeyen kategoridesin” diyebilirler ama bu doğru değildir. Zeka geriliği ya da odaklanma problemi olmayan herkes belli bir seviyede hipnoza girebilir. Ancak başarılı bir hipnoz uygulaması yapmak için kişinin hipnoz modelini önceden tespit ederek kişiye uygun olan hipnoz tekniği ile, kişiyi gözlemleyerek hipnoz uygulanmalıdır. Hipnoz teknikleri çok çeşitlidir.
Kimi danışan daha direkt ve literal telkine yatkınken kimisi indirekt, çıkarımlarla algılayan, dolaylı anlatımlara daha yatkın bir iletişim modeline sahiptir. Kimisi ise analitik düşünce yapısına sahiptir. Kişinin yapısına uygun bir hipnoz tekniği uygulandığı sürece ve kişi de deneyime açık ve istekliyse, herkes ama herkes hipnotize edilebilir. Hipnotist hipnoz seansında kişinin telkin edilebilirlik modeline uygun olan tekniği kullanırsa ve kişi de hipnoza girmek konusunda kendisine ve hipnotiste yardımcı olursa, yani talimatları uygulama konusunda titiz ve istekli olursa hipnoza girememesi için hiçbir sebep yoktur. Yani kişinin direkt telkinlere mi daha yatkın olduğunu yoksa dolaylı telkinlere (metaforlara) mı daha yatkın olduğunu önceden belirlemek gerekir ki kişinin hipnoz modeline uygun bir telkin yaklaşımı uygulanabilsin.
Bu bilgiler ışığında “yönlendirilmiş meditasyon Mp3’leri” konusunda dönecek olursak;
Hipnoz mp3’leri aslında gerçek hipnoz değildir desek de bu tür meditatif mp3’leri dinlemek tamamen faydasızdır demek de doğru olmaz. Bu Mp3’ler sadece gevşeme egzersizi niteliği taşır ve elbette ki bedensel ve zihinsel gevşeme en azından strese iyi gelir.
Bu tür Mp3’ler kişiye özel bir hipnoz indüksiyonu içermez zira hipnoz, kişinin hipnozla etkileşim modeline göre, yani kişiye özel uygulanır. Kişinin hipnoz sırasındaki bedensel işaretleri gözlemlenerek hipnoz olan kişinin telkinleri proses etme hızına göre ilerlenir. Oysa bu Mp3’lerdeki ses kaydı kendi hızında ilerler ve varsayım esasına göre kaydedilmişlerdir. Kişinin telkin modeli bilinmeden, adeta “ortaya karışık” yaklaşımıyla kaydedilmişlerdir. Bu nedenle bir kişi bu Mp3’ten fayda sağlarken bir diğer kişi hiç fayda sağlamayabilir. Meditatif Mp3’ler kişinin telkin modelini dikkate almadan hazırlandığı için herkeste aynı şekilde fayda sağlamaz.
Ayrıca telkinler kişinin kendi dinamiklerine göre oluşturulmalıdır ki tam anlamıyla fayda görsün. Kişiyle detaylı bir görüşme yapılarak kendi problemine kendisinin bakış açısı öğrenilmeden, o probleme yol açabileceği muhtemel olan geçmiş deneyimlerinden kaynaklı unsurlar detaylı bir görüşme ile anlaşılmadan ezbere hipnoz uygulaması yapılamayacağı gibi, bir sorunla ilgili kişiye özel olmayan bir yönlendirilmiş meditasyon mp3’ünün ne kadar faydalı olacağı da tartışılır. Yine de denemek isterseniz, yönlendirilmiş meditasyon mp3’leri dinlemeyi deneyebilirsiniz. Tamamen faydasızdır demek doğru olmaz. Mp3’te kullanılan ifade kalıpları ve içeriği sizin zihinsel algılayış özelliklerinize uygunsa belki de fayda görebilirsiniz. Yazı-tura gibi düşünün…
Bu arada eğer bu tür mp3’ler dinleyecekseniz, en az 10-15 gün, mümkünse 20-30 gün, (gün aşırı veya her gün) dinlemeniz gerektiğini unutmayın. Biz hipnoz seanslarımızda seansın ses kaydını da alıyoruz ve kişiye seanstan sonra Mp3 olarak gönderiyoruz. Ancak bunlar bile hipnoz mp3‘ü değildir. Hipnoz, canlı seansta olur. Bizim kişiye kendi hipnoz seansının Mp3’ünü göndermemizin amacı, pekiştireç görevi görmesi içindir. Bu Mp3’ler kişinin kendi seansının mp3’leri olduğu için, kişinin kendi hipnoz modeline uygun olarak icra edilmiş demektir. Yani kişiye özel hazırlanmış, kendi seansının Mp3’leridir. Dolayısıyla sadece canlı olarak yapılan hipnoterapi seansını pekiştirici bir nitelik taşır. Hipnoz Mp3 ile yapılıyor olsaydı danışanlarımızı hiç merkezimize kadar yormazdık, onlara mp3 hazırlayıp yollardık.
Özet olarak; hipnoz, mp3 ile yapılmadığı gibi “genel bir yaklaşımla hazırlanan yönlendirilmiş meditasyon mp3’leri” de herkese aynı etkide fayda sağlamaz.
