Hipnoterapist nedir, ne demektir diye merak edenler, aynı zamanda Hipnotist ile Hipnoterapist terimlerinin farkını da merak ederler. Bu makalede hipnoterapist nedir, hipnoz uzmanı ne yapar, kime hipnoterapi uzmanı denir, en iyi hipnoterapist kavramı ve en iyi hipnoz uzmanının özellikleri nasıl olmalıdır gibi soruların cevabına değineceğiz.
Bu sitedeki makaleleri incelediyseniz, artık biliyorsunuzdur ki alışkanlıklarımızın, otomatik karar eğilimlerimizin ve kişilik çerçevemizin temel kaynağı bilinçaltımızdır. Hipnoterapi kavramı da hipnoz altında oluşturulan özel hipnotik sürecin, çok çeşitli alanlarda motivasyon, duygu veya davranış değişikliği oluşturmak amacıyla kullanılmasıdır. Yani, bir nevi “bilinçaltı düzeyde gerçekleşen davranışsal yeniden öğrenme” sürecidir. (örn; korku ve endişelerden kurtulmak, çeşitli alanlarda gelişim ve motivasyon sağlamak, istenmeyen düşünce ve davranış kalıplarının değiştirilmesi, istenmedik alışkanlıklardan kurtulmak, sigarayı bırakmak, kilo probleminin üstesinden gelme konusunda motivasyon sağlamak, vb. gibi).
Hipnoterapist; danışanlarını hedeflerine ulaştırmak amacıyla birincil araç olarak hipnozu kullanan ve hipnoz uzmanı da olan terapistlere denir. Bir başka deyişle hipnoterapist, bir konuyla ilgili motivasyon ve beceriyi arttırmak veya davranış biçimlerini geliştirmek, değiştirmek veya düzenlemek için danışana hipnotik durumu yükleyen kişidir. En iyi hipnoterapist, zengin bir klinik hipnoz eğitimi ve uzmanlık geçmişi olan, güçlü iletişim becerileri olan, empati yeteneği ve entelektüel birikimi yüksek olan, danışanlarının bireysel ihtiyaçlarına odaklanan, güvenilirlik ve gizlilik prensiplerine uygun hareket eden, etkili hipnoterapi süreçleri sunan ve sürekli olarak kendini geliştirmeye odaklı bir profesyoneldir. En iyi hipnoterapistler, danışanlarında başarıyı ve iyileşmeyi desteklemek için en iyi hipnoterapötik yaklaşımları sürekli olarak takip ederler.
"Hipnoterapist, bir konuyla ilgili motivasyon ve beceriyi arttırmak veya davranış biçimlerini geliştirmek, değiştirmek veya düzenlemek için danışana hipnotik durumu yükleyen kişidir."
İçindekiler
En İyi Hipnoterapist Nasıl Olmalıdır?
En iyi hipnoterapist, belirli niteliklere sahip olan, uygun bilgi ve becerilerle donatılmış, klinik psikoloji alt yapısı da olan, çok iyi bir hipnoterapi eğitimi almış olan hipnoz uzmanıdır. Türkiye’de çok iyi hipnoterapistler olsa da başarılı bir hipnoterapi deneyimi için doğru hipnoterapisti seçmek son derece önemlidir. Hipnoterapinin başarısı, doğru hipnoterapisti seçmekle başlar. En iyi hipnoterapist kimdir diye araştırıyorsanız; “en iyi” terimini bir kişinin diğerlerinden üstün olması anlamında düşünmemelisiniz. Zira üstünlük sadece başarı ve yetenekle sınırlı değildir. Aynı zamanda karakter, etik değerler, iletişim becerileri, klinik bilgi ve becerileri, işbirliği ve empati yeteneği gibi birçok kişilik özelliğiyle de ilişkilidir.
Her terapistin “en iyi” olduğu farklı alanlar olabilir. Önemli olan, kendi potansiyelini en üst düzeyde bilgi ve beceriyle donatarak sürekli bir gelişim içinde olmasıdır. Hipnotist olmak oldukça kolaydır. Ancak hipnoterapist olmak farklıdır. Oldukça yoğun, özverili bir emek ve çalışma gerektirir.
En iyi hipnoterapist kimdir sorusu yerine; iyi bir hipnoterapist nasıl olmalıdır, iyi bir hipnoterapistin özellikleri nelerdir diye soracak olursanız, iyi bir hipnoterapistte bulunması gereken olmazsa olmaz ortak özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1- Uzmanlık ve Eğitim
En iyi hipnoterapistler, alanlarında uzmanlaşmış, hipnoz ve hipnoz terapi teknikleri ile ilgili kapsamlı bir eğitim almış kişilerdir. İyi bir hipnoz uzmanı terapist, ulusal ya da uluslararası tanınmış bir hipnoz eğitim programından geçmiş olmalıdır. Hipnoz tekniklerini, hipnozun tüm prensiplerini ve hipnoterapi uygulama tekniklerini öğreten güvenilir bir hipnoz eğitim programını tamamlamış olan sertifikalı hipnoterapistler, gereken yetkinliklere sahiptirler.
İyi bir hipnoz uzmanı, hipnoz ve terapi tekniklerini çok iyi bilmekle kalmayıp, terapötik uygulamada da deneyim sahibi olmalıdır. İyi bir hipnoterapistin, alanla ilgili lisans veya sertifikalara sahip olması, hipnozla ilgili yayınlanmış bilimsel araştırmaları olması önemlidir. Bu, hipnoterapistinizin bilgi ve becerilerinin güvence altında olduğunu gösterir. Hipnozla kişisel gelişime yönelik olmayan, yani klinik bir konuda destek almayı düşünüyorsanız, “klinik psikoloji” alanında da uzmanlığı olan bir hipnoterapist tercih etmeniz faydalı olur.
2- İyi İletişim Becerileri
En iyi hipnoterapistler, etkili iletişim becerilerine sahip olanlardır. İyi bir hipnoz uzmanı, danışanlarıyla güvenli bir ilişki kurabilmeli, anlayışlı olmalı ve danışanlarının ihtiyaçlarını anlama konusunda empati gösterebilmelidir. Ayrıca, hipnoterapistinizin size talimatları açık ve anlaşılır bir şekilde iletebilme becerisinin olması da önemlidir. İyi bir iletişim, terapi sürecinin başarılı bir şekilde ilerlemesine yardımcı olur. En iyi hipnoterapist; etkili iletişim becerilerine sahip, danışanlarıyla empati kurabilen, anlayışlı, destekleyici, terapötik bilgi ve becerisi yüksek olmakla beraber, akademik olarak psikoloji altyapısı da olan kişidir.
3- Güvenilirlik ve Etik Kurallara Uyma
En iyi hipnoterapistler, güvenilirlik ve etik kurallara uyma konusunda özen gösterirler. Danışanlarının gizliliğine saygı duyar ve kişisel bilgileri korurlar. Hipnoterapi seanslarında yapılan uygulamaların bilgilerini ve terapi içeriğini, danışanlarının yazılı rızası veya onayı olmadan üçüncü şahıslarla paylaşmazlar. En iyi hipnoterapist, etik standartları benimseyen ve mesleki sorumluluklarına dikkat eden kişidir. Bu yüzdendir ki psikoloji lisans ve yüksek lisans müfredatlarında ve Hipnoterapistlik eğitimlerinde, “Psikoloji Etiği” dersleri vardır.
4- Analiz ve Gözlem Yeteneği
En iyi hipnoterapistler, analitik düşünme becerisine ve güçlü bir gözlem yeteneğine sahip olanlardır. Hipnoterapistler, danışanların sözlü ve sözsüz tüm iletişim modelini dikkatlice gözlemleyerek, onların ihtiyaçları, yapıları ve motivasyonları hakkında önce geniş bilgi edinirler. Bu gözlem yeteneği, hipnoterapistin doğru tespitler yapmasına ve uygun terapi stratejilerini belirlemesine yardımcı olur. Analiz ve gözlem yeteneği, kişinin ilkokuldan bugüne kadar tüm eğitim ve sosyal yaşamı boyunca edindiği deneyimlerin bir ürünüdür. Bu nedenle, en iyi hipnoterapist kavramı, geniş bir alanda entelektüel bir birikime de sahip olan kişilerin ulaşabileceği bir tanımlama olsa gerek.
5- Empati ve Danışana Odaklanma
En iyi hipnoterapistler, danışanlarıyla empati kurabilen ve onların göreceği faydayı ön planda tutan kişilerdir. En iyi hipnoterapist, danışanın duygusal ve zihinsel ihtiyaçlarını anlamak için empati gösterebilen kişidir. Danışanın güvenini kazanmak, onlarla iyi bir terapötik bağ kurmak, onları motive etmek, özellikle ilk seansta danışanı hipnozla ilgili doğru bilgilerle donatmak, hipnoterapinin etkinliği açısından çok ama çok önemlidir. Psikoterapistler ve hipnoterapistler, seansları daha ilk bir iki seansta bırakan danışanlarının çoğunu aslında ilk seansta kaybetmişlerdir. Özellikle ilk seanslar, danışanla terapötik bağ kurmak açısından çok önemlidir. Kimse kendisini anlamayan ve sürekli saate bakan bir terapistle çalışmak istemez, öyle değil mi?
6- Sürekli Mesleki Gelişim
En iyi hipnoterapistler, sürekli olarak kendilerini geliştirmeye, literatürdeki gelişmeleri takip etmeye ve en güncel bilgilere sahip olma konusunda istekli olmaya özen gösterirler. Hipnoterapistinizin mesleki gelişimi için seminerlere katıldığını, ilgili literatürü takip ettiğini ve meslektaşlarıyla ve toplumla bilgi paylaşımında bulunduğunu gözlemlemek önemlidir. Bu, hipnoterapistinizin en güncel ve en etkili terapi yaklaşımlarını etkili bir şekilde kullanmasını sağlar.
Sonuç olarak, en iyi hipnoterapist; uzmanlık, iletişim becerileri, güvenilirlik, analitik yetenekler, empati ve sürekli mesleki gelişim gibi niteliklere sahip olan terapisttir. İyi bir hipnoterapist ne yapar? Danışanlarının ihtiyaçlarına en verimli şekilde odaklanarak onlara en etkili desteği sağlar.
Hipnoterapist Nedir, Kime Denir?
Motivasyonu artırmak veya davranış biçimini değiştirmek için danışana hipnotik durumu yükleyen kişiye de hipnotist adı verilir. Hipnoterapist ise hipnozu terapi amacıyla kullanan kişilere denir. Ülkemizde aslında hipnoterapistlik diye bir meslek yoktur. Ancak dünyanın bir çok ülkesinde “Hipnoterapistlik”, ayrı bir mesleki eğitim alanı olarak tanımlanmıştır. Ancak “Hipnoz, bir araçtır” ve ne amaçla kullanıldığı, tüm dünyada yasalarla çerçevelenmiştir. Hipnotik teknikleri “hastalık tedavisi” kapsamındaki konularda, sadece tıp hekimleri kullanır. Zira hipnoz tedavinin kendisi değil, bir “araç” olduğu için, tedavi amaçlı kullanım alanları olduğu gibi tedavi gerektiren konuların dışında da kullanımı mümkündür.
“Hipnoterapist kimdir, hipnoterapist ne yapar” sorusu, Amerika Birleşik Devletleri’nde “Mesleki Ünvanlar Federal Sözlüğü”nde 1973’ten beri tanımlıdır. 1968’de kurulan ve 54 yılın üzerinde geçmişiyle ABD’de çapında ulusal akreditasyona sahip dünyanın ilk Hipnoterapi Akademisi olan (ve benim de mezunları arasında olduğum) HMI Hipnoz Akademisi‘nin (Hypnosis Motivational Institute) kurucusu ve Hipnoz’un dünyaca kabul görmüş duayenlerinden sayılan John Kappas, “Mesleki Ünvanlar Federal Sözlüğü” ne giren “Hipnoterapist” ünvanının resmi tanımını yapan kişidir.
“Hipnoterapist ne iş yapar” sorusunun dünyaca kabul görmüş tanımı, Amerika’nın “Mesleki Ünvanlar Federal Sözlüğü”nde 1973’ten beri, şu anda da yürürlükte olmak üzere şu şekilde tanımlıdır:
“Motivasyonu artırmak veya davranış biçimini değiştirmek için danışana hipnotik durumu yükleyen kişidir. Danışan ile problemin doğasını belirlemek için görüşür. Hipnozun nasıl işlediğini ve hipnoz sırasında neler yaşatacağını danışana açıklayarak hipnotik duruma girmesi için onu hazırlar. Bazı hipnotik testler uygulayarak danışanın “fiziksel telkin edilebilirlik” ve “duygusal telkin edilebilirlik” derecesini belirler. Sonra danışanda hipnotik durum oluşturur. Problemin analizini ve uygulanan bu hipnotik testlerin yorumunu temele alarak hipnotik teknikleri ve yöntemleri danışana göre uyarlar ve uygular. Gerekli gördüğü durumlarda danışana oto hipnozu öğretebilir.”
Buradaki “fiziksel telkin edilebilirlik” (physical suggestibility) ve “duygusal telkin edilebilirlik” (emotional suggestibility) terimleri, J. Kappas’ın 30 yıllık araştırmaları sonucunda dünya hipnoterapi literatürüne kazandırdığı iki teknik terimdir. (“Duygusal olup olmamak” ile alakalı bir durum değildir; süjenin “direkt” telkinlere mi yoksa dolaylı telkinlere mi daha yatkın olduğu konusuna işaret eder). Hipnoterapist ne yapar sorusunun resmi cevabı, ABD’de bu şekilde tanımlanmıştır.
Hipnoterapist ile Hipnotist Terimleri Farklı mıdır?
Hipnoterapist ve hipnotist terimleri, birbirleriyle bağlantılı olmasına rağmen farklı anlamlara sahiptir.
Hipnotist; insanları hipnoz durumuna sokabilen ve bu durumda belirli davranışları yönlendirebilen kişidir. Hipnotistler genellikle yurt dışında, örneğin Las Vegas’ta eğlence amaçlı sahne gösterileri yaparlar ya da sokakta gösteri amaçlı uyguladıkları hipnotik fenomenleri sergiledikleri youtube videoları çekerler. Klinik alt yapıları yoktur. Bu tür gösteri ve videolar halk arasında hipnozun çok yanlış anlaşılmasına sebep olduğu için, sokak hipnozu videolarını izlerken dikkatli olmanız ve hipnozun gerçek potansiyelini veya terapötik kullanımlarını doğru bir perspektifte yansıtmadığını unutmayınız. Hipnoz uzmanı olmak, hipnoz etiğini de bilmeyi gerektirir.
Bu tür sokak hipnozu uygulamaları yapan bir hipnotist, örneğin psikozdan muzdarip birine denk gelse… ya da majör depresyonu olan veya mani evresindeki bir bipolar bozukluk hastasında denk gelirse, kişiye zarar verebilir. Bu kişilere hipnoz yapılmaz. Hipnoterapistler, mani veya psikozlarda hipnoz yapılmaması gerektiğini bilirler ve hipnoz yapmazlar ama hipnotistlerin klinik alt yapısı olmadığından, ön mülakat yapmadan giriştikleri bu tür gösteri amaçlı uygulamalarla kişiye zarar verebilirler. Zaten sokak hipnozuna herkes yatkın değildir. Hipnotistler, hipnoza giremeyen başarısız girişimlerin videolarını youtube kanallarına koymazlar. Sadece hipnozabilitesi çok yüksek olan süjelere denk gelirlerse, onlarla yaptıkları gösterilerin videolarını koyarlar.
Terapi amaçlı hipnoz uygulamaları, sokak hipnozundan çok farklı ve güvenli uygulamalardır. Bu tür sokak ya da sahne hipnozundaki yaklaşımların terapötik hipnozda yeri yoktur. İyi bir hipnoterapist ne yapar, ne yapmaz diye merak ediyorsanız; iyi bir hipnoz uzmanı öncelikle bu tür sokak gösterileri yapmayacak kadar profesyonel olmalıdır.
Hipnoterapist, hipnoz yöntemini kullanan ve hipnozun terapi amaçlı kullanımında uzmanlaşmış bir terapisttir. Hipnoterapistler, hipnotik tekniklerle kişinin zihnindeki bilinçdışı engelleri çözümleyerek, kişinin problemlerini gidermesine yardımcı olur. Hipnoterapistler hipnozun yanı sıra, diğer psikoterapi tekniklerini de uygulamalarında kullanabilirler.
Hipnotist ve hipnoterapist kelimeleri bazen birbirinin yerine kullanılsa da, hipnotist sadece hipnoz yapmayı bilen kişi olup hipnozu sadece kişisel gelişim ya da eğlence amaçlı kullanmayı bilirken, hipnoterapist ise hipnozu terapötik ve klinik amaçlar için en doğru şekilde kullanılır.
Eğer hipnoterapi ile ilgileniyorsanız, bir hipnotistle değil, profesyonel bir hipnoterapistle doğrudan iletişime geçmek ve uygun bir terapi süreci için klinik terapi alt yapısı da olan bir hipnoterapistin rehberliğini almak önemlidir. Hipnotistlerin yaptığı bu tür eğlence amaçlı gösterilerin hipnoz terapisi ile hiçbir ilgisi yoktur. Unutmayın; hipnotist ile hipnoterapist terimleri, farklı şeylerdir.
Hipnoterapistlerin Özel Güçleri mi Var?
Hipnoterapist ve hipnotistler, doğa üstü güçlere sahip olan özel yetenekli kişiler değildirler. Hipnoz eğitimi almış kişilerdir. Hipnoterapist, danışanlarını hedeflerine ulaştırmak amacıyla birincil araç olarak hipnozu kullanan terapiste denir. Bir başka deyişle hipnoz uzmanı olan kişiler, bireylere hipnotik durumu yüklemeyi bilen, hipnoz eğitimi almış kişilerdir.
Özünde hipnoterapi, hipnoz olayını kapsar ama her hipnoz, hipnoterapi anlamına gelmemektedir. Hipnoterapistler aslında bir tıbbi hastalık ile ilgili “teşhis” koymaz, “tıbbi tedavi” uygulamazlar. Tıbbi bir hastalığı ya da psikolojik bozukluğu olan ve tedavi arayan kişilerin öncelikle hastalığının türüne göre, bir tıp doktoruna, bir klinik psikoloğa veya bir psikiyatrist hekime danışması gerekir. Her hipnoz uzmanı, terapist değildir. Eğer probleminiz hipnoterapinin bir tamamlayıcı terapi olarak faydalı olabileceği bir problem ise zaten doktorunuza danıştığınızda kendisi size hipnoterapi almanız için tavsiyede bulunacaktır. Hipnoterapiyi “birincil tedavi yöntemi” olarak görmeyin. Ancak “tamamlayıcı terapi” olarak, birçok konuda tedavi sürecinize olağanüstü büyük katkılar sağlayabilir.
İyi Bir Hipnoz Uzmanı Ne Yapar, Ne Yapmaz?
Hipnoterapist ne yapar sorusundan ziyade, ne yapmadığını sıralarsak sanırım konu daha iyi anlaşılacaktır. İyi bir hipnoterapist;
- Teşhis koymaz; ulaşılabilir hedefler koyar ve danışanın belirlenen hedefe ulaşması konusunda bilinçaltı motivasyon sağlar.
- Tedavi etmez; teşvik eder. Tedaviye ikincil yöntem olarak katkı sağlar. Kişisel gelişim ve yaşam kalitesini arttırmakla ilgili kişiye motivasyon sağlar.
- Bağımlılık tedavisi yapmaz; danışanın kişisel kontrolünü tekrar kazanması için motive/teşvik eder.
- Yeme içme bozukluğu tedavisi yapmaz; kilo kontrolü konusunda danışanı motive eder. Yeme bozuklukları konusundaki birincil tedavi yöntemine eşlik eden bir ikincil terapi desteği sağlar.
- Depresyon tedavisi yapmaz; stres ve duygu yönetimiyle ilgili danışanı pozitif bir zihinsel yapıya ulaşması için motive eder.
- Uyku bozuklukları veya insomnia tedavisi yapmaz; sağlıklı uyku uyumak konusunda danışanın bilinçaltını eğitir.
- Fobi tedavisi yapmaz; spesifik konulardaki korku ve endişelerin giderilmesi ile ilgili danışanın bilinçaltını eğitir, motive eder, korkulan durum ve nesne ile ilgili yeni bir algı yaratmak üzere danışana bilinçaltı düzeyde destek olur.
Yani, hipnoterapist ne yapar? Hipnoz yöntemlerini kullanarak bireylerin konulan terapötik hedefe ulaşması için destek olur. Hastalık tedavisi yapmaz. Hastalık tedavisi, tıp hekimlerinin işidir. Hipnoterapi ise adı üstünde, terapötik bir araçtır ve işlevi, ne amaçla kullanıldığına göre değişir.
Sık Sorulan Sorular
Klinik alt yapısı olmayan ve sadece hipnoz eğitimi almış kişiler, tıbbi veya psikolojik sorunları hipnozla güvenli ve sorumlu bir şekilde ele almak için gereken bilgi, deneyim ve terapötik becerilerin yanı sıra bu tür uygulamalar için gerekli olan niteliklere de sahip değildir.
İyi bir hipnoterapist seçmek için eğitimli olmasına, deneyim sahibi olmasına, iletişim becerilerinin güçlü olmasına ve güvenilir referanslara ve iyi bir özgeçmişe sahip olmasına dikkat edin. Özellikle ilk seansta terapistinizle uyum sağlayıp sağlayamadığınızı gözlemleyin. İyi hipnoterapistler öncelikle danışanlarına profesyonel bir ortam sunar. Tüm terapi ve tedavi süreçlerinde olduğu gibi, hipnoterapide de destek aldığınız uzman ile kuracağınız güven bağı ve terapötik bağ, çok önemlidir.
Eğitimli bir hipnoterapist, tanınmış ve prestijli bir hipnoterapi eğitim programından mezun olmalı ve terapi alacağınız konuda yetkin olduğunu belgeleyen diploma ve sertifikalara sahip olmalıdır.
Hipnoz, bir iletişim modelidir ve bu iletişim terapistinizle ilk temastan itibaren başlar. Hipnoterapistiniz ile ilk telefon görüşmesini kendisiyle mi yoksa sekreteriyle mi yaptığınız bile karar vermeniz için bir kriter olabilir. İyi iletişim becerilerine sahip bir hipnoterapist, danışanlarla sağlıklı ve güvenli bir iletişim kurabilir, onları anlayabilir, doğru soruları sorabilir ve terapi sürecini anlaşılır, verimli ve etkili bir şekilde yönetebilir.
Deneyimli bir hipnoterapist, çok çeşitli vakalarla çalışmış olduğu için, farklı konu ve durumlara yönelik çok geniş bir perspektif ve beceri seti kazandırır. Bu da hipnoterapistin size daha etkili bir terapi süreci sağlama potansiyeline sahip olduğunu gösterir.
İyi bir hipnoterapist, sürekli mesleki gelişime önem verir, yeni teknikleri takip eder ve bilgisini güncel tutar, böylece danışanlarına en etkili terapi yaklaşımını sunabilir. Bu prensip aslında her meslek için geçerlidir. Nasıl ki bir bilgisayar mühendisi ya da yazılımcı, teknolojik gelişmeleri ve yeni yazılım dillerini öğrenme konusunda sürekli bir gelişim halinde olmalıdır; aynı şekilde hekimler, psikologlar ve hipnoterapistler de sürekli mesleki gelişim konusunda duyarlı ve hevesli olmalıdır.
İyi bir hipnoterapist, hastalarıyla önce ilk seansta kapsamlı bir değerlendirme yapar, hedefleri belirler, kişinin özelliklerine en uygun hipnoz indüksiyon tekniklerini kullanır, terapi sürecini planlar ve takip ederek danışanlarının ilerlemesini izler.
İyi bir hipnoterapist, empati, sabır, esneklik, odaklanma yeteneği ve pozitif bir tutum gibi önemli kişisel özelliklere sahip olmalıdır. Hipnoterapistinizi seçerken, eğitimli, deneyimli, güvenilir, empatik, iletişim becerileri güçlü, esnek ve sürekli mesleki gelişim içinde olan birini tercih etmelisiniz.
